Do niedawna sama jeszcze sobie w pełni nie uświadamiałam, co mi nie pasuje w ludziach, pozornie nadzwyczaj wrażliwych, reagujących emocjonalnie, przez innych odbieranych jako uczuciowe. I pewnego razu spłynęło na mnie olśnienie. To jest właśnie emocjonalność egocentryka, skupionego na swoich wewnętrznych przeżyciach.\
Taki egocentryk wciąga zresztą innych w swój krąg emocjonalny trochę na zasadzie modliszki, w celu wyzucia innych z uczuć i przekierowania innych uwagi i uczuć na siebie.Wyłącznie emocjonalny egocentryk, zagłębiony w swoim wnętrzu, nie jest w stanie obdarzyć nikogo uczuciami, nie rozumie uczuć innych, nie jest w stanie ich rozpoznać, dlatego inni są dla niego zagadką.
Egocentryzm wiąże się często z egoizmem, egotyzmem, megalomanią i zadufaniem w sobie. Egocentryzm wskazuje na skrajnie przerośnięte „ego” i zbyt wysokie, nieadekwatne poczucie własnej wartości. Słowo „egocentryzm” pochodzi z języka łacińskiego (łac. ego – ja, centrum – środek) i oznacza skłonność do umiejscawiania własnej osoby w centrum zainteresowania. Egocentryk myśli, że jest „pępkiem świata”, wokół którego powinno koncentrować się całe życie. Jest przekonany o swojej nieprzeciętnej wartości i znaczeniu, co daje mu niejako przyzwolenie do gorszego traktowania innych. Wyróżnia się kilka rodzajów egocentryzmu – egocentryzm dziecięcy, będący normą rozwojową oraz egocentryzm dorosłych, który świadczy o braku dojrzałości emocjonalnej.
Osoby egocentryczne sądzą, że inni powinni zachowywać się i postrzegać rzeczywistość zgodnie z ich egocentrycznym mniemaniem. Jeżeli ktoś prezentuje stanowisko przeciwstawne do zaprezentowanego przez egocentryka, może liczyć się z drwiną, obrazami i kpinami z jego strony. Egocentryk bowiem wykazuje często sztywność poznawczą, nie zmienia swoich przekonań nawet pod wpływem niezaprzeczalnych argumentów. Egocentryzm łączy się z egoizmem, czyli tendencją do myślenia wyłącznie o własnych korzyściach, ignorując potrzeby innych, oraz z egotyzmem, czyli chęcią bycia w centrum zainteresowania, bezustannym zaabsorbowaniem swoją osobą przez siebie i innych ludzi. Egocentrycy to także często megalomani o zbyt wysokim przekonaniu o sobie.
– Egocentryzm jako przejaw niedojrzałości emocjonalnej
Egocentryczne zachowania niejednokrotnie towarzyszą różnym zaburzeniom psychicznym, np. nerwicom. Chory żyje w przekonaniu, że cierpi wyjątkowo boleśnie, jak nikt inny. Egocentryków charakteryzuje postawa roszczeniowa wobec świata – „Wszystko mi się należy”. Egocentryk chce tylko brać, nic nie dając w zamian. Jest przewrażliwiony na swoim punkcie, może długo nosić w sobie urazy, które inni zadali mu nawet w sposób nieświadomy. Ponadto żyje w przekonaniu o swojej wyjątkowości i jest zadufany w sobie. Jakie cechy są charakterystyczne dla osoby egocentrycznej?
Postrzega świat tylko z własnej perspektywy.
Dewaluuje przekonania innych osób.
Narzuca swoje zdanie i wolę innym.
Jest przekonana o swojej nieomylności i doskonałości.
Ignoruje potrzeby innych, jest egoistyczna.
Chce być w centrum zainteresowania, chce być „pępkiem świata”.
Utrwalony w życiu dorosłym egocentryzm sprzyja zachowaniom neurotycznym i psychotycznym. Pacjenci mają wówczas pretensje, że nikt ich nie rozumie, że są samotni w swoim cierpieniu, domagają się bezustannej pomocy i wsparcia. Osoby egocentryczne nadużywają też słów typu „Ja” i „mój”, chcąc nawet werbalnie podkreślić własne znaczenie. Wbrew pozorom, egocentryzm nie wiąże się z wysoką samooceną. Osoby o wysokim poczuciu własnej wartości nie muszą domagać się zainteresowania ze strony innych, by utwierdzić się w przekonaniu, że są godne uznania i akceptacji. Paradoksalnie, to jednostki o niskiej i nieadekwatnej samoocenie poszukują szkieletu swego „ego” i samopotwierdzenia w oczach innych. Egocentryzm i egoizm, jak chce między innymi Erich Fromm, to skutek niedostatków w zdolności kochania siebie. Egocentryzm to nie zarozumiałość czy samolubność ani nawet nie narcystyczne zapatrzenie w siebie. Egocentryzm to głównie skutek braku miłości i akceptacji ze strony rodziców w wieku dziecięcym, który skutkuje samoodtrąceniem i chęcią zrekompensowania sobie deficytów emocjonalnych przymusem respektowania własnej osoby przez innych. Egocentryzm może być maską skrajnie niskiego poczucia własnej wartości i prowadzić do poważnych zaburzeń w życiu emocjonalnym i społecznym.
EGOCENTRYK – dla niego, wszelkie dyskusje sprowadzają się do jego postaci i jego problemów. Każdą dyskusję na inny temat uważa za nieciekawą i trywialną. Pomimo, że jest tolerancyjny względem odbiegania od niego jako głównego tematu, jeśli będzie zbyt długo ignorowany sprowokuje jakiś konflikt – byle tylko być znowu w centrum uwagi. Wszelkie rozmowy, które nie dotyczą bezpośrednio EGOCENTRYKA, ten czyta tylko pobieżnie, co wcale nie przeszkadza mu zabierać w nich głosu. EGOCENTRYK stanie się jednym z najbardziej zawziętych bojowników, jeśli tylko zostanie zaatakowany